Zarząd sukcesyjny to nie tylko ratunek dla przedsiębiorstwa i rodziny zmarłego przedsiębiorcy, ale także poważne obowiązki dla samego zarządcy. Gwałtownie zmieniająca się rzeczywistość zagraża fundamentom ekonomicznym wielu biznesów w Polsce. Wielu będzie grozić upadłość. Kiedy zarządca sukcesyjny odpowiada za niewypłacalność przedsiębiorstwa w spadku?
Dzisiejsza sytuacja powinna skłonić zarządców sukcesyjnych do odbycia przyśpieszonej edukacji z prawa upadłościowego i restrukturyzacyjnego. Nie chodzi, aby w tym miejscu omawiać szczegółowo zasady prawa upadłościowego, przybliżę jedynie podstawowe obowiązki, jakie obciążają zarządcę sukcesyjnego.
Na czym polega niewypłacalność?
Dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące (art. 11 pr. up.).
Dłużnik jest obowiązany, nie później niż w terminie trzydziestu dni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości (niewypłacalność), zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości (art. 21 pr. up.).
Obowiązki zarządcy sukcesyjnego
No i teraz pora spojrzeć na obowiązki, jakie spoczywają na zarządcy sukcesyjnym.
W przypadku ustanowienia zarządu sukcesyjnego obowiązek zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości spoczywa na zarządcy sukcesyjnym. Wniosek ten należy złożyć do sądu w terminie 30 dni.
Jego sytuacja będzie zależeć od tego, kiedy przedsiębiorstwo stało się niewypłacalne.
Przed ustanowieniem zarządu sukcesyjnego
Jeżeli przedsiębiorstwo zmarłego przedsiębiorcy było w „upadłościowej kondycji” jeszcze przed ustanowieniem zarządu sukcesyjnego, to zarządca sukcesyjny nie „dziedziczy terminu w biegu”. W takim wypadku zarządca na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości ma pełne 30 dni liczone od dnia, w którym został ustanowiony zarząd sukcesyjny. Zarządcy ma pełną samodzielność w składaniu takiego wniosku i nie musi posiadać zgody rodziny, czy spadkobierców zmarłego.
Po ustanowieniu zarządu sukcesyjnego
Może też się tak zdarzyć, szczególnie w czasach pandemii, że przedsiębiorstwo w spadku utraci zdolność do wykonywania wymagalnych zobowiązań pieniężnych już po ustanowieniu zarządu sukcesyjnego. W takim wypadku zarządca sukcesyjny ma także obowiązek złożenia, w terminie 30 dni, stosownego wniosku o ogłoszenie upadłości.
Obowiązki te nabierają wagi, gdy przyjrzymy się sankcjom, za niezłożenie przez zarządcę sukcesyjnego, W TERMINIE, wniosku o ogłoszenie upadłości przedsiębiorstwa w spadku.
Kiedy zarządca sukcesyjny odpowiada za niewypłacalność przedsiębiorstwa?
Zgodnie przepisem art 21 ust. 3. pr. up. zarządca sukcesyjnego ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną wskutek niezłożenia wniosku w terminie. Może, zatem się tak zdarzyć, że zarządca sukcesyjny będzie musiał sam spłacać długi przedsiębiorstwa w spadku.
Zgodnie zaś z przepisem art. 373 pr. up. zarządca sukcesyjny może zostać „skazany” przez sąd na zakaz:
- prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek lub w ramach spółki cywilnej
- pełnienia funkcji:
- zarządcy sukcesyjnego,
- członka rady nadzorczej,
- członka komisji rewizyjnej,
- reprezentanta lub pełnomocnika osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie tej działalności, spółki handlowej, przedsiębiorstwa państwowego, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszenia osoby
Zakaz taki może być orzeczony na okres do 10 lat.
Widać, zatem, że w czasach kwarantanny narodowej bycie zarządcą sukcesyjnym to bardzo ryzykowne zajecie.
Autor: radca prawny Marcin Radomski